Türkiye dataları aile yapısının süratle değiştiğini gösteriyor!

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, evlilik kurumunu kıymetlendirdi.

Türkiye’de ve dünyada evlilik kurumunda esaslı bir toplumsal dönüşüm var

“Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gençlerin evliliği daha geç yaşlarda tercih ettiğine yönelik son değerlendirmesi, sırf ferdî tercihlere değil, Türkiye’de ve dünyada evlilik kurumunda yaşanan esaslı bir toplumsal dönüşüme işaret ediyor.” diyen Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, günümüzde evliliğin daha geç kurulan, daha seçici yaklaşılan ve ruhsal boyutu giderek güçlenen bir kurum hâline geldiğine dikkat çekti.

‘Bekârlığın yükselişi dünyayı tekrar şekillendiriyor’

Bu dönüşümün sırf ekonomik nedenlerle değil; kişiselleşme, beklenti artışı ve bağ algısındaki değişimle birlikte şekillendiğini kaydeden Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, şöyle devam etti:

“Bu dönüşümün global ölçekteki yansımaları da dikkat cazip. The Economist süreci ‘bekârlığın yükselişi dünyayı yine şekillendiriyor’ sözüyle tanımlıyor. ABD’de 25–34 yaş aralığındaki erkeklerin yarısı, bayanların ise yaklaşık yüzde 41’i bugün yalnız yaşıyor. 2010’dan bu yana gelişmiş 30 ülkenin 26’sında tek kişilik hanelerin oranı artmaya devam ediyor. 2017 yılındaki evlenme oranları korunabilseydi, bugün dünyada yaklaşık 100 milyon daha az bekâr olacaktı. Yalnız yaşayanların yüzde 60–70’inin aslında bir bağ istediğini, ama buna uygun bir birliktelik kuramadığını söz etmesi, solo ömrün birçok vakit şuurlu bir tercihten çok, çağdaş hayatın dayattığı yeni bir hayat biçimi hâline geldiğini gösteriyor.”

Her üç evlilikten biri boşanmayla sonuçlanıyor

Türkiye İstatistik Kurumu bilgilerinin, Türkiye’de aile yapısında son yıllarda besbelli bir dönüşüm yaşandığını ortaya koyduğunu lisana getiren Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “2008–2009 yıllarında ortalama hane halkı büyüklüğü 4 kişi iken, 2024’te bu sayı 3,11’e gerilemiş durumda. Tekil hayatı temsil eden tek kişilik hanelerin oranı ise 2014’te yüzde 13,9 iken bugün yüzde 20’ye ulaşmış bulunuyor. Bu tablo, Batı toplumlarında uzun yıllardır yaygın olan ‘solo yaşam’ modelinin Türkiye’de de giderek görünür hâle geldiğini gösteriyor. Tıpkı devirde klasik çekirdek aile yapısının oranı yüzde 45,7’den yüzde 38,6’ya düşerken, tek ebeveynli ailelerin oranı yüzde 7,6’dan yüzde 10,9’a yükselmiş durumda. Evlenme suratı binde 8,35’ten binde 6,65’e gerilerken, boşanma suratı binde 1,41’den binde 2,19’a çıkmış bulunuyor. Bugün yaklaşık her üç evlilikten biri boşanmayla sonuçlanıyor. Bu bilgiler, evliliklerin sayısal olarak gerilediğini, buna karşılık tekil ömrün artık toplumsal bir gerçeklik hâline geldiğini gösteriyor.” diye konuştu.

Kadınların eğitimi, evliliği mecburilik olmaktan çıkardı

Bu tabloya bakıldığında birinci olarak ekonomik nedenlerin akla geldiğini fakat hem global araştırmalar hem de Türkiye bilgilerinin bu dönüşümün ekonomik faktörlerle birlikte tıpkı vakitte sosyolojik ve ruhsal dinamikler çerçevesinde şekillendiğini ortaya koyduğunu anlatan Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, şunları kaydetti:

“Kadınların eğitim seviyesindeki artış bu sürecin en belirleyici ögelerinden biri olarak öne çıkıyor. Türkiye’de 1997 yılında yükseköğrenime devam eden bayan oranı sadece yüzde 9,7 iken, bugün bu oran yüzde 49’a ulaşmış durumda. Bayanların ekonomik ve toplumsal bağımsızlıklarının güçlenmesi, evliliği bir mecburilik olmaktan çıkarıp daha çok ferdî bir tercih alanına dönüştürüyor. Bireyselleşmenin artması, insanların hayat beklentilerinin yükselmesi ve insan ömrünün uzaması da evliliğe yüklenen manası kökten değiştiriyor.”

Gençler aileden uzaklaşmıyor, nitelikli bağ arıyor

Üsküdar Üniversitesi tarafından üniversite gençliği üzerinde yapılan geniş örneklemli araştırmaların, bu dönüşümün gençlerin kıymet dünyasında nasıl karşılık bulduğunu net biçimde gösterdiğini de söz eden Prof. Dr. Süleymanlı, “Araştırmalara nazaran gençlerin büyük bir kısmı aileyi hâlâ ‘sevgi’, ‘mutluluk’ ve ‘hayatın anlamı’ ile ilişkilendiriyor. Gençlerin evlenecekleri bireyde aradığı özellikler ortasında itimat, hürmet, sadakat, ortak fikir ve manevi kıymetlerin öne çıkması da dikkat çekiyor. Bu tablo, gençlerin evliliğe daha temkinli, daha şuurlu ve daha nitelikli bir bağ arayışıyla yaklaştığını gösteriyor.” dedi.

Eş seçiminde uzun vadeli ahenk arayışı var

Eş seçiminde dikkat edilen ögelerin da bu yaklaşımı desteklediğini kaydeden Prof. Dr. Süleymanlı, “Yapılan çalışmalarda gençlerin tıpkı dinden olmasına 3,43, emsal sosyoekonomik statüye 2,85, birebir siyasi görüşe ise 2,67 ortalama vermesi, mutlak bir benzeşmeden çok uyumlu bir istikrar arayışının öne çıktığını ortaya koyuyor. ‘Doğru kişi’ algısı artık sırf duygusal çekim üzerinden değil, uzun vadeli ahenk ve ilişkisel istikrar üzerinden kuruluyor.” sözünde bulundu.

Gençler bağlantılara nasıl yaklaşıyor

Üsküdar Üniversitesi ile Method Research Company iş birliğiyle yürütülen “Gençlik, Dijitalleşme ve Yalnızlık” araştırmasının da gençlerin münasebetlere nasıl yaklaştığını daha net ortaya koyduğunu söyleyen Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Araştırmaya nazaran gençler eş seçiminde en çok itimat, hürmet, sadakat, ahenk ve manevi kıymetlere önem veriyor. Bu datalar, dijitalleşmenin bağları hızlandırdığı kadar kırılganlaştırdığını, buna karşılık gençlerin daha inançlı ve sürdürülebilir bağlar aradığını gösteriyor.” diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’nın vurgusu ve değişen kurallar içinde güçlü aile arayışı

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın mevzuyu gündeme taşımasının, aile kurumunun geleceğine dair değerli bir toplumsal hassasiyete işaret ettiğini de lisana getiren Prof. Dr. Süleymanlı, “Bugün hem Türkiye’de hem de dünyada evlilik yaşı yükselirken, evlilik sayıları azalmakta, boşanmalar artmakta ve solo ömür daha görünür hâle gelmektedir. Bu tablo, gençlerin evlilik kararlarını sırf ferdi tercihler üzerinden değil; hayat şartları, gelecek beklentileri ve alaka ahengi çerçevesinde daha dikkatli değerlendirdiklerini göstermektedir. Cumhurbaşkanı’nın bu değerlendirmesi, sıkıntının ekonomik, toplumsal ve kültürel boyutlarıyla birlikte ele alınmasının kıymetini bir kere daha ortaya koymaktadır.” biçiminde kelamlarını tamamladı

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı