Altın Portakal’da sıra dışı belgesellerin günü

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

62. Milletlerarası Antalya Altın Portakal Fim Festivali’nde gerçekleşen belgesel gösteriminde Hatay zelzelesinden doğan “Hayatın Çizgisi”, mübadelenin izinde “Köklere Yolculuk” ve “Hümanist Bir Deha: Gazi Yaşargil”in sıra dışı kıssası ile şenlik seyircileri yepisyeni ufuklara yelken açtı.

62. Milletlerarası Antalya Altın Portakal Sinema Festivali’nde 26 Ekim Pazar, bir manada ‘belgesellerin günü’ oldu. Tanıdık kıssalara sıra dışı bakışlarıyla dikkat çeken belgeseller, seyircilerin de takdirine mazhar oldu. Atatürk Kültür Merkezi (AKM) Perge Salonu’ndaki belgesel gösterimleri ve söyleşilerinin birincisi, Hatay zelzelesinden doğan “Hayatın Çizgisi”ydi. Direktörler Osman Sarp Altay- Deniz Toprak, iştirakçi Derya Gümüş Türkoğlu ve üretimci Ceyda Yüceer seyircilerin sorularını cevapladı.

GENÇLERE UMUT KISSASI

2023’te Hatay’daki büyük zelzelenin akabinde yardıma giden Deniz’in, Samandağ kıyısının dalgalarını keşfi ve akabinde yerli bir balıkçının yardımıyla gençlere sörf eğitimi vermesiyle başlayan bir ‘umut’ öyküsü olan “Hayatın Çizgisi”, yaşananların kayda geçirilmesi gayesiyle ortaya çıkmış. Direktör Osman Sarp Altay, “Bu öyküyü sinema lisanına nasıl çevirebiliriz, diye çalışmaya başladık” derken kıssanın ehemmiyetini şöyle özetledi: “Sizin de gördüğünüz üzere küçük başlayan bir iş, daha büyük  kalabalıklara tesir edebiliyor. Tahminen de bu işin sonu, o kentteki gençlerin hayatını değiştirebilir. Ümitsizliğe kapılmamak, ayakta durabilmek, felaketlerden sonra ayağa kalkabilmek çok önemli”

Hayat da sörf üzere: Maksat, istikrarda kalabilmek

Daha evvel denizden korktuğunu söyleyen Derya Gümüş Türkoğlu ise sörf macerasıyla bölgede yaşanan değişimi şu sözlerle anlattı: “Denizden korkarken gençleri denize, sörfe yönlendirmeye çalışan birine döndüm. Hatta Samandağ’da bütün anneler çok korkar denizden; korkacak ne var, ne hoş, çocuklar sörf yapsın, demeye başladım. Bu çok radikal bir teşebbüs lakin o devirlerde insanlara hayata tutunacak bir sebep lazım. Bu sebebin sörf tahtası olabileceği hiç aklıma gelmezdi. Aslında hayat da sörf üzere; çocuklar sörf tahtasının üzerine çıkıp istikrarda kalmaya çalışıyor; hayat da böyle”

Köklerimi ararken Kavala’da art masamdaki Yunan yardım etti

Akademisyen kimliği ile tanınan Bülent Vardar, Balkan Savaşı göçmeni olan ailesinin köklerine yaptığı seyahatle bu defa direktör olarak Altın Portakal’daydı. İmali 7 yıl süren “Köklere Yolculuk” belgeselini hazırlarken pek çok zorlukla karşılaştığından bahseden Vardar, bazen de umulmadık talihler yaşadığını söyleyerek bir anısını paylaştı: “Kavala ’da yemek yiyorduk ve sinemadan konuşuyorduk. Art masadan bir Yunan döndü ve düzgün bir Türkçe ile ‘İstanbul’da Sefer Bey var, Lozan Mübadilleri Vakfı’nın genel sekreteri, ona danışabilirsiniz’ dedi. Şoke oldum! Yunanistan’dayız, nasıl dayanak bulabilirim, diye dertlenirken tanımadığım biri, bir Yunan bana yardımcı oldu. Ben o vakte kadar Lozan Mübadilleri Vakfı’nı bilmiyordum”

Filmin bahis edindiği mübadeleyle ilgili olarak “Ortada çok büyük bir dram var” diyen Vardar, şöyle konuştu: “Rumlar aslında Yunanistan’dan Türkiye’ye gelenlerden çok daha fazla düşünce yaşamış. Zira 1 buçuk milyon kişi gitmiş buradan oraya. Yunanistan o devirlerde çok fakirmiş. Ben taraf tutmadan her iki tarafın da bakış açısından bu işi yapmaya çalıştım. Çok fazla maddi ve manevi dert yaşadım. Bir müddet sineması bitiremeyeceğime inandım. Tekrar de emek verdim zira geçmişimi araştırmak benim için çok kıymetliydi. Benim, eğitimlerine yardımcı olduğum öğrencilerim, sinemanın bitmesine yardımcı oldu. Onun için bütün öğrencilerime ve uygulayıcı üretimci Hikmet Vardar’a çok teşekkür ediyorum”

“Diğer bilim adamlarının bilgisayarla yaptığı beyin maketini elde yaptı,12 bin bilim adamı ayakta alkışladı!”

Türkiye’nin yetiştirdiği, dünya çapındaki değerlerden biri, beyin cerrahı Prof. Gazi Yaşargil’in sıra dışı hayatı, Atıl İnaç’ın yönettiği “Hümanist Bir Deha: Gazi Yaşargil” belgeseli sayesinde görünür oldu. AKM Perge Salonu’ndaki gösterimin akabinde gerçekleşen söyleşiye; direktör Atıl İnaç ile üretimciler Gülen Güler ve Derya Tarım’ın yanı sıra Yaşargil’in meslektaşı Cengiz Kuday da katıldı.

Yaşargil’in, şu an doktor olan ağabeyiyle birlikte çocukluk kahramanları olduğunu söyleyen direktör Atıl İnaç, “Seneler sonra çocukluk kahramanımın öyküsünü anlatmak için bu proje sayesinde bir ortaya geldik” diye konuştu. Üretimci Gülen Güler ise “Benim için hocanın seyahatinin şahidi olma hali çok özeldi” derken bu seyahati şu sözlerle tanım etti: “Bir bilim beşerinin beyninin nasıl işlevlerle çalıştığı, amaca kitlenmesi, vazgeçmeme hali, derin bir tutku ile bir olaya sarılma, sınırsız bir merak ve düzgünleştirme üzerine bir seyahat. Bu yıkıcı devirlerde, hiçbir şeyin kimseye cüret vermediği periyotlarda yalnızca güzellik için ve uygunlaştırmak içim bu türlü bir seyahate çıkması bana çok ilham verdi. Umarım izleyen herkese de ilham verir. Sineması yapma sebebimiz de bu; hem hocamızı anmak hem de o tutkuyu ve heyecanı canlı tutmak”

Yaşargil’in çalışma tutkusuna dikkat çeken Derya Tarım da “Hocanın da dediği üzere; kendisi, 38 saat çalışmaya karşı 100 saat çalışan bir insandı. Aslında bu bedelleri, çok çalışmayı, merakı yeni jenerasyonlara tekrar anlatacak, anımsatacak bir iş ortaya çıkarmaya çalıştık” diye konuştu.

“Hocamız bir kuyruklu yıldız gibiydi” diyen Cengiz Kuday, Yaşargil’in her durumda özgünlüğünü ortaya koyduğuna dikkat çekti:

“Beyin maketi vardı, 1959’da kablolardan yapmıştı. 2000’li yıllarda her sene Amerika’da büyük toplantılarımız olurdu. Bu toplantılara 12-13 bin kişi katılırdı. O toplantıların birinde bilgisayardan beyin maketleri gösterilirken hoca birden içeri girdi; elindeki plastik poşetten o maketi çıkardı. Bilgisayarda yapılmış maketin aynısıydı gösterdiği ve bunu kendisi yapmıştı! 12 bin kişi ayağa kalkıp alkışladı, bir kısmı ağlıyordu”

Yaşargil’in, vefat ettiği 100 yaşına kadar çalışmaya devam ettiğini vurgulayan Kuday, son çalışmasını da şöyle anlattı:

“Vefat etmeden önce İsviçre televizyonunda son bulduğu Sulkus’u gösterdi. Sulkus dediğimiz; beyindeki kılcallar. Bir bölgeye de onun ismi verildi, Yaşar ismi verildi”

Kendi ülkesinde Yaşargil’e hak ettiği takdirin gösterilmemesini eleştiren Kuday, “Hoca Amerika’da çalıştı. Türkiye’de çalışmayı çok istedi lakin o ortamı vermediler. Sanatın ve bilimin takdir görmediği ülkelerde sanat ve bilim üretilemez; biz şu an onu yaşıyoruz.  Bu da bir ülkenin başına gelebilecek en büyük felaketlerden biridir. Ona hiçbir vakit sahip çıkamadık. Hoca için bir akademi kuruldu, birinci toplantıyı İstanbul’da yaptık. Dünyanın dört bir yanından yüzlerce kişi geldi, Türkiye’den katılanların sayısı ise bir elin parmaklarından azdı” diye konuştu.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı