Prof. Dr. Nevzat Tarhan’dan üniversite adaylarına değerli tavsiyeler!
Üniversite adaylarının en güçlü dönemeçlerinden biri olan resmi tercih maratonu başlarken, programın isim babası da olan Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Şaban Özdemir moderatörlüğündeki, adaylara ve ailelerine yol göstermek maksadıyla 12 yıldır bir klasik haline gelen "Hayat Tercihtir" programına katılarak, adaylar için yine hayati ehemmiyette tekliflerde bulundu. Seçimlerimizin nörobilimsel temeliHayatın hakikaten de tercihlerden ibaret olduğu niyetinin temelinde nörobilimsel gerçeklerin yattığına dikkat çeken Prof. Dr. Tarhan, “Hayat tercihtir derken, nitekim insan bu kelamın ortaya çıkış noktası nörobilim. Nörobilimde beynimizin bir kaptan köşkü var, ön bölgesi. Bu ön bölgeye dışarıdan bir bilgi geliyor, beynimizin içeriden ürettiği bir bilgi var, bir de bedenimizin ürettiği kimyasal bilgiler var. Bunlar içerisinde insan beyni seçim yapıyor. ‘Uygun-uygun değil, geçerli-geçerli değil, güvenli-güvenli değil, faydalı-faydalı değil’ diye seçimler yapıyor ve zihinsel bir yargıç var, o karar veriyor: ‘Yap-yapma.’ Her an, şunu şuraya alıp koymak üzere her hareketimiz birer tercih olarak ilerliyor. Bu insan hayatındaki iki tane kıymetli tercih, daha doğrusu iki kıymetli tasarruf var: Biri iş seçimi, biri eş seçimi. Şu anda gençler, meslek seçiminde hayatlarındaki en değerli iki büyük karardan birini verdiklerini hissetmeliler.” dedi.Geleceğe mektup muharrir üzere tercih yapın!Gençlerin sıkça düştüğü tanınan tercihler tuzağına karşı uyaran Prof. Dr. Tarhan, anlık yararlar yerine uzun vadeli bir vizyonla hareket etmenin kıymetini vurguladı.Kendini tanımanın ve seveceği bir alanı seçmenin, muvaffakiyete giden en sağlıklı yol olduğunu belirten Prof. Dr. Tarhan, “Gençler, tanınan tercihlere yöneliyor. ‘En çok şu kazandırıyor’ diye orayı, ‘şu popüler’ diye onu tercih ediyor. Tanınan tercihlere yönelmek yerine, gençler daha ilkesel düşünüp, ‘On sene, yirmi sene sonra bu yaptığım tercih benim için hakikat olacak mı?’ diye düşünsünler. Hayatınızdaki en değerli iki karardan birini verdiğinizi hissedin. Geleceğe mektup müellif üzere, on sene sonraki kendinizi görüntüden izler üzere tercih yapın. Burada kendilerini tanımaları, amaçlarını, güçlü ve zayıf istikametlerini, hayat ideolojilerini bilmeleri çok kıymetli. Başka bir değerli tavsiye de kişinin kendine ‘akış duygusu’ yaşayacağı, kendisini kaptırdığı vakit vaktin nasıl geçtiğini bilmeyeceği bir alanı seçmesidir. Sevdiği, heyecan hissettiği bir alanı seçtiği vakit yaptığı iş, ders çalışma, okuma ona iş üzere, yorucu gelmiyor. Hobi üzere geliyor.” diye konuştu.Meslek, değişmez bir kimlik değil! Mesleğe yüklenen mananın, birçok vakit gençler ve aileler üzerinde gereksiz bir baskı yarattığını tabir eden Prof. Dr. Tarhan, mesleğin değişmez bir kimlik olmadığını, hayat gayelerine giden yolda bir araç olduğunu hatırlattı. Prof. Dr. Tarhan, şöyle devam etti:“Özellikle anne-babalar mesleğe güya bir elbise, bir kıyafet üzere değil de cilt üzere bakıyorlar. Cilt değişmez, o kişinin bir kesimidir. Meslek o denli değil. Meslek cilt üzere değildir, elbise üzeredir. Gerekirse değiştirilebilir, ayarlanabilir, yeni durumlara ahenk sağlanabilir. Meslek, bizim bir amacımız vardır, o maksadımıza giderken aracımızdır; hedef değildir. Mesleği gaye olarak görmesinler. Bir gayesi olan insanın maksadına giderken bugün A mesleği olur, yarın B mesleği olur. O mesleğe yeni bir ek yaparsın, onu geliştirirsin. Sağlıklı karar verebilmek için vizyoner düşünmek çok değerli. Hayat seyahatinde ‘benim için en hakikat tercih hangisidir’ diyerek seçim yapan bireyler, sorunları daha kolay çözer, mahzurları daha kolay aşarlar. Hatta önlerine çıkan mahzurların her birisi, onlar için geliştirici bir travma, bir gelişme fırsatı haline gelir.”Tercih öncesi Kritik soru: “Ben idealimdeki mesleği en yeterli nerede öğrenirim?” Prof. Dr. Tarhan, bir üniversitenin yalnızca meslek edindiren bir kurum olmadığını; araştırma üreten, toplumu bilgilendiren ve öğrenciye toplumsal ve duygusal marifetler kazandıran bir "ekosistem" olması gerektiğini vurguladı.Üsküdar Üniversitesi'nin bu vizyonla kurulduğunu ve bu alanda öncü adımlar attığını belirten Prof. Dr. Tarhan, “Üniversitenin dört işlevi vardır. Meslek edindirme, AR-GE yapma, toplumu bilgilendirme ve bilginin ticarileşmesini sağlama. 21. yüzyılda öğrenme modeli değişti. Artık bilgi aktararak değil, deneyimleyerek, projeyle öğrenme var. Bilginin yarı ömrü 30 yıldan 3 seneye düştü. Öğrenciler, klasik, kendini tekrarlayan, daima slayt okuyan hocaların olduğu bir üniversitenin hayatlarına çok bir şey kazandırmayacağını bilmeli. Biz öğrencilerimize yalnızca akademik marifetleri değil, toplumsal ve duygusal hünerleri de geliştirmek için 2013 yılında Olumlu Psikoloji ve İletişim Becerileri dersi koyduk.” halinde konuştu.Anlam memnunluğunu yakalayan mutsuz olmaz…Modern dünyanın gençleri "haz peşinde" koşmaya ittiğini ve bunun tehlikeli sonuçlar doğurduğunu lisana getiren Prof. Dr. Tarhan, üniversite olarak "anlam peşinde" koşan bir kuşak yetiştirmeyi hedeflediklerini söyledi. Prof. Dr. Tarhan, sözlerini şöyle sürdürdü:“Biz gençlerimize ‘anlam peşinde koşan gençler olun’ diyoruz. Mana memnunluğunu yakalayan bir kimse mutsuz olmaz, olay çıksa bile olaydan sonra tekrar sünger üzere esner, kauçuk üzere eski haline tekrar gelir. Elastik olur. Bunların öğrenmesi gerekiyor. Gençlere bunu biz öğretemezsek üniversitede bu vakitte birçok şeyi kaçırmış oluyoruz. Bu dersi alsınlar. Bu türlü bir etrafta yetişsinler. Zira çocuklarımız bizim çocuğumuz değil. Vaktin çocuğu. Onun için anneler babalar çocuklarını, ekosistemi güzel olan; çoğulcu, özgürlükçü, iştirakçi, eleştirel fikre sahip bir üniversiteye versinler. Bizim üniversitemizin mottosu bu dört temel üzerine konseyidir. Bu pahaları yalnızca teorik olarak değil, gerilim idaresi, bağışlayıcılık, minnettarlık üzere modüllerle öğretiyoruz ve öğrencilerimizden ‘babamla ilgilerim düzeldi’ üzere geri bildirimler alıyoruz. Üniversite ortamında cümbüşün olması beğenilen bir şey. Network çok kıymetli. Arkadaş çok kıymetli. Üniversite öğrenciliğindeki arkadaş hayat sonuna kadar unutulmuyor. Hoş arkadaşlıkların edinilme fırsatıdır burası. Bunu düşünerek seçimlerini yapsınlar.”Hayatın en kıymetli kararında bu prensibe dikkat!Prof. Dr. Nevzat Tarhan, üniversite tercihinde akademik takımın incelenmesinin hayati ehemmiyet taşıdığını belirterek, Anadolu irfanının "emin ve ehil olmak" prensibine vurgu yaptı. "İnsan, saatini tamir ettirirken yahut doktora giderken nasıl emin ve ehil olanı arıyorsa, hayatının en değerli kararlarından birini verirken de bu prensibe sadık kalmalı." diyen Prof. Dr. Tarhan, üniversite ve hoca seçiminin, öğrencinin geleceğini direkt şekillendirdiğini söyledi.Prof. Dr. Tarhan, öğrencilerin ve ailelerin, tercih edecekleri üniversitelerin akademik takımlarını titizlikle incelemesinin bir tesadüf olmadığını, bunun şuurlu bir "güven arayışı" olduğunu söz ederek, "Güvenilir olmak, bizim de stratejik gayemizdir. Bunun formülü ise açık, şeffaf, dürüst ve hesap verebilir olmaktan geçer." dedi.Üniversite hocaları hayatın navigasyonudur… Akademik takımın yetkinliğinin tek başına kâfi olmadığını, asıl öğrenmenin öğrencinin talebiyle başladığını söz eden Prof. Dr. Tarhan, "Üniversitelerde %90 oranında öğrenci talep ederek öğrenir. Evvelce 'talebe' denmesinin sebebi budur; talep eden demektir. Üniversitelerde bir bilgi hazinesi vardır ve o hazinenin anahtarı hocalardadır. Hocalar, hazinenin kendisini değil, o hazineye nasıl ulaşılacağını gösteren anahtarları ve bir nevi hayatın navigasyonunu verirler." diyerek öğrencinin etkin rolünün altını çizdi.Özellikle sıhhat alanında usta-çırak ilgisinin vazgeçilmez olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Tarhan, "Tıp yalnızca bilim değil, birebir vakitte bir sanattır. Ve sanat, usta-çırak bağlantısıyla öğrenilir. Bu unsur, sıhhat bilimlerinden mühendisliğe, irtibattan toplumsal bilimlere kadar her alanda geçerlidir." sözünde bulundu.Bugün yazılım bilen bir sağlıkçı, mesleğini dijital kolaylıklarla birleştirerek geleceğe hazırlanıyor…Üsküdar Üniversitesi'nin "tematik" bir üniversite olarak yola çıktığını ve sıhhat, mühendislik, davranış bilimleri üzere alanları "bilimler tektir" unsuruyla birleştirdiğini belirten Prof. Dr. Tarhan, dersliklere Sokrates, Aristoteles, İbn-i Sina üzere isimler vererek, öğrencilere hem çağı yakalayan hem de geçmişle bağını koparmayan bir vizyon sunmayı hedeflediklerini söyledi.Prof. Dr. Nevzat Tarhan, üniversite adaylarının tercih yaparken "Seçtiğim meslek 10 sene sonra ne olacak?" sorusunu kesinlikle sorması gerektiğini kaydederek, global ve lokal gerçeklere nazaran hareket etmenin ehemmiyetine dikkat çekti.Hekimlik ve öğretmenlik üzere klasik mesleklerin her vakit var olacağını lakin içeriklerinin dijital ihtilalle tekrar şekilleneceğini vurgulayan Prof. Dr. Tarhan, "Yapay zekâ hayatımıza girmeden önce senatomuzda, Tıp Fakültesi öğrencilerine yazılım dersi koymayı tartıştık. Tartışmanın sonucunda da dedik ki yazılımı çap yaparak hem yazılım mühendisliği hem tıpı bitirmek çok güç. Hiç olmazsa çap değil de yan kol yapabilirler. Veyahut da seçmeli ders olarak koyarız. Yazılım mühendisliği kısmımızdan ders alabilirler dedik. Bugün yazılım bilen bir sağlıkçı, mesleğini dijital kolaylıklarla birleştirerek geleceğe hazırlanıyor." dedi.Prof. Dr. Tarhan, adayların bu çeşit disiplinlerarası fırsatları sunan üniversiteleri tercih etmelerinin, onları geleceğin rekabetçi dünyasına daha donanımlı hazırlayacağını söyledi.Dijitalleşmeye soğuk bakan bir meslek, tarihin çöp sepetine gider… Geleceğin mesleklerini şekillendiren yapay zekâ konusuna da değinen Prof. Dr. Tarhan, bunun bir tehdit değil, gerçek kullanıldığında büyük bir fırsat olduğunu, fakat temel kaidenin "kendini tanımak" olduğunu belirtti.Prof. Dr. Tarhan, “Dijital devrim yaşanıyor. Nasıl 1800'lerde elektrik bir dönüşüm yaptıysa, yapay zekâ da bu dönüşümü yapıyor. İnsanın yerini alması şu anda teorik olarak bile mümkün değil. Lakin kendini tanıyan bir insan yapay zekânın oyuncağı olmaz. Kendini tanımayan bir insan ise yapay zekânın rahatlıkla oyuncağı olur, yapay zekâ onu intihar bile ettirir. Zira dijital ikizler, deepfake üzere sahtecilikler yapılıyor. Dijitalleşmeye soğuk bakan bir meslek, tarihin çöp sepetine sarfiyat. Gençlerimiz bu bahiste ustalaşsınlar lakin ego ülkülerini, on-yirmi sene sonra nerede olmak istediklerini unutmasınlar. Gelecekte en çok gereksinim duyulanlar, yapay zekâyı âlâ kullanan psikologlar, doktorlar, mühendisler, iletişimciler olacak. Yapay zekâyı güzel kullanırsanız hiç korkmayın; o mesleğinizi yok etmez, evrim geçirmesini sağlar. Yapay zekâ şu anda bizim için hayatımızı kolaylaştıran ve hızlandıran bir araç olacak. Gençlerimiz bu mevzuda ustalaşsınlar. Yapay zekayı tehdit olarak görmeyelim. Fırsat olarak görelim.”Gelecekte en çok gereksinim duyulanlar, yapay zekâyı düzgün kullanan psikologlar, tabipler, mühendisler, iletişimciler olacak... Prof. Dr. Nevzat Tarhan, "Yapay zekâ bir terapistin yerini alır mı?" sorusuna da net bir cevap vererek, “Asla alamaz, zira insanın içsel dinamiğini ve maskelerini okuyamaz. Lakin uzmanın işini hızlandırır ve kolaylaştırır. Bu nedenle gelecekte en çok muhtaçlık olan psikoloji mesleği, yapay zekayı yeterli kullanan psikologlar olacak söyleyeyim. Âlâ kullanan psikologlar olursanız hiç korkmayın. Yapay zekâ yeterli kullanan tabipler olsanız hiç korkmayın. Yapay zekayı uygun kullanan sağlıkçılar olursanız, klinisyenler olursanız, mühendisler olursanız, iletişimciler olursanız, toplumsal çalışmacılar olursanız çocuk gelişimciler olursanız genetikçiler olursanız hiç korkmayın. O mesleğini evirir, evrim yaptırır fakat mesleği yok etmez.” dedi.10 seanslık bir tedaviyi 5 seansa indirebilirYapay zekânın bedensel belirtileri (cilt ısısı, kalp atımı) dijitalleştirerek gerilim düzeyini anlayabildiğini, hatta yüz okuma programlarıyla hisleri kestirim edebildiğini söyleyen Prof. Dr. Tarhan, "Bazı beşerler güçlü rolü oynar, maske ile dolaşır. Yapay zekâ bu maskeyi fark edemez. Mikro sözleri okur fakat kişinin içsel dinamiğini, bilinçaltını okuyamaz. İnsanın içsel dinamiğini ölçebilen bir matematik modelleme şimdi bulunamadı ve bulunması da teorik olarak mümkün değil. Bu yüzden yapay zekâ, bir uzmanın yerini alamaz ancak 10 seanslık bir tedaviyi 5 seansa indirebilir. Bu nedenle psikologlar dijitalleşmeye aralıklı durmamalı, bu teknolojileri meslekleriyle sentezlemelidir." biçiminde konuştu.Sosyal hayattan koparmayan üniversite büyük bir fırsatProf. Dr. Tarhan, hayatlarının en değerli kararlarından birini verecek olan üniversite adaylarına tavsiyelerini ise şöyle sıraladı:“Popüler tercihlere ve yüksek maaşlı süreksiz durumlara değil, orta ve uzun vadeli düşünerek karar verin. Üsküdar Üniversitesi web sayfasındaki 10 dakikalık Holland Testi’ni (Kariyer Testi) mutlaka yapın ve hangi alana yatkın olduğunuzu görün. İnternetten inceleyin fakat mümkünse şahsen fiziken gidin. Yerleşkesi, hocaları, toplumsal ortamı yerinde görün. Bilhassa bu yalnızlık çağında, toplumsal hayattan koparmayan bir kent üniversitesi büyük bir fırsattır. Sakın ümitsizlik ve karamsarlığa kapılmayın. Gelecek ne olacak diye endişelenmeyin. Unutmayın, en sıkıntı kaideler, en karanlık vakitler, en hoş ve en aydınlık günlerin habercisidir. Umut en kıymetli ilaçtır." formunda kelamlarını tamamladı. Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı