Victoria periyodu Britanya’sına edebi bakış: “İngiltere Üzerine Notlar”

VakıfBank Kültür Yayınları (VBKY), “İngiltere Üzerine Notlar” isimli kitabı okurlarıyla buluşturuyor. Çağdaş tenkidin kurucu adımlarından biri sayılan, edebî metni tarihi, toplumsal ve kültürel bağlamı içinde kıymetlendirme yaklaşımının öncülerinden Hippolyte Taine tarafından kaleme alınan bu eser, yazarın 1861-1862 yıllarında gerçekleştirdiği İngiltere seyahati sırasında yaptığı müşahedelere dayanıyor. Victoria periyodu Britanya’sının toplumsal yapısını, kent ömrünü, ahlaki bedellerini ve gündelik hayatını derinlikli bir bakışla ele alan kitap, okuyucuya bir medeniyetin zihin haritasını tüm detaylarıyla sunuyor. Taine’in keskin müşahede gücüyle şekillenen “İngiltere Üzerine Notlar”, sadece bir seyahat anlatısı değil; birebir vakitte 19. yüzyıl İngiliz toplumunu anlamak için kıymetli bir düşünsel rehber niteliği taşıyor.

VBKY’nin edebiyat kitaplığı, Hippolyte Taine’in kaleme aldığı, Uzay Özgülenç’in Türkçeye çevirdiği “İngiltere Üzerine Notlar” ile genişlemeye devam ediyor. Edebî yapıtları yorumlarken geliştirdiği “ırk, etraf ve zaman” prensibiyle sırf Avrupa’da değil, 19. yüzyıl Osmanlı edebiyat ve tenkit etraflarında de derin tesirler bırakan Hippolyte Taine, edebiyatı tarihî, toplumsal ve kültürel bağlamı içinde kıymetlendirme yaklaşımıyla çağdaş tenkidin öncülerinden biri kabul ediliyor. Taine’in 1861-1862 yıllarında gerçekleştirdiği İngiltere seyahatine dair gözlemlerinden oluşan bu çalışma, Victoria devri Britanya’sının toplumsal yapısını, kent ömrünü, ahlaki bedellerini ve gündelik hayatını derinlemesine inceliyor. Bir medeniyetin zihin haritasını çizen “İngiltere Üzerine Notlar”, sırf İngiliz toplumunu gözlemlemekle kalmıyor; Taine’in dikkatli ve mukayeseli Fransız bakışı, kendi ülkesinin ve yaşadığı çağın toplumsal yapısına da ayna tutuyor. Periyodun alışkanlıklarını, sınıf bağlarını ve çalışma ahlakını çok katmanlı bir perspektifle ele alan kitap, edebî olduğu kadar düşünsel bir derinliğe de sahip. Fransızcadan yapılan çeviriyle birinci kere Türkçeye kazandırılan bu klasik, VakıfBank Kültür Yayınları etiketiyle okurlarla buluşuyor.

Kitaptan:

“James’s Park gerçek bir taşra, İngiliz taşrasıdır. Devasa kadim ağaçlar, gerçek çayırlar, ördekler ve su kuşlarıyla dolu büyük bir gölet, inekler ve koyunlar kapalı bir alanda, her vakit taze olan otlarla beslenirler. Westminster Abbey’i çevreleyen dar yeşil alanda bile koyunlar vardır. Bu insanların kırsal hayatı yürekten sevdiklerine kanaat getirirsiniz. Bundan emin olmak ve delillerini bulmak için Chaucer’dan Shakespeare’e, Thomson’dan Wordsworth ve Shelley’e kadar edebiyatlarını okumak kafidir.”

Yazar Hakkında; 

Fransız eleştirmen ve tarihçi. 21 Nisan 1828’de Vouziers (Ardenne)’de doğmuş, 5 Mart 1893’te Paris’te hayatını kaybetmiştir. Birinci tahsilini Rethel ve Paris’te tamamlar; yirmi yaşında École Olağana Supérieure’e girer. Spinoza ve Hegel’e hayranlık duyar; tabiat bilimlerine ise derin bir tutkuyla bağlanır. Taine, 19. yüzyılın en saygın ahlaki figürlerinden biri olarak kabul edilir. Bilime duyduğu karşılıksız bağlılık, ömrü boyunca sürer. Fransız Devrimi’nin destansı anlatısını sorgulama yüreği göstererek edindiği prestiji riske atar. Felsefi kanısı, Alman idealizmi ile İngiliz pozitivizmi ortasında bir sentez kurmaya çalışır; özgün bir kuramcı olmaktan çok, parlak bir yorumlayıcı olarak öne çıkar. Fransız fikrinin, Anglo Germen fikrin tek yanlılıklarını dengelemek ve bu niyetlerin canlı sonuçlarını yaymakla yükümlü olduğuna inanır. Estetik anlayışında başlangıçta Hegelci temelleri esas alır, fakat vakitle bu yaklaşımı natüralist öğelerle harmanlar. Irk, etraf ve tarihi an üzere sanatı belirleyen etkenler üzerine kurduğu teori ve sanatsal kıymetlerin hiyerarşisine dair görüşleriyle tanınır; her ne kadar bu fikirler çağdaş estetik tarafından eleştirilse de birey psikolojisinden çok tarihi tiplerin çözümlemesindeki yetkinliğiyle dikkat çeker. Sanat, devlet ve toplumsal kurumlar üzerine yürüttüğü çözümlemelerle 19. yüzyıl fikir dünyasında kalıcı bir iz bırakır.

KÜNYE

Yayınevi: VBKY

Kitabın ismi: İngiltere Üzerine Notlar

Yazar: Hippolyte Taine

Türkçesi: Uzay Özgülenç

Kategori: Edebiyat

Kitap Editörü: Makbule Oğuz

Kapak ve Sayfa Uygulama: Faruk Özcan 

Proje Editörü: Dr. Hazal Bozyer

Son Okuma: Ergin Ali

Sayfa Sayısı: 345

 

 

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı