İstanbul Tüccarlar Kulübü Derneği Lideri İlker Önel: Bankaların borçlanma maliyeti düşerken gerçek bölümün finansman maliyeti artıyor

İstanbul Tüccarlar Kulübü Derneği Lideri İlker Önel, reel dal firmalarının en büyük sorununun finansmana erişim olmaya devam ettiğini belirterek Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) siyaset faizinde yaptığı indirimlere karşın, ticari kredi faizlerinin hâlâ düşmediğine dikkat çekti. Aralık 2024’te yüzde 50 olan siyaset faizinin, 6 kere yapılan faiz indiriminden sonra Ekim 2025’e 39,50’ye kadar gerilediğini hatırlatan Önel, “Özellikle 11 Eylül ve 23 Ekim’de yapılan iki faiz indiriminden sonra gerçek dalın finansman maliyetlerinde aşağı taraflı bir ivme bekliyorduk lakin olmadı. Bugün hâlâ ticari kredi maliyetlerinin 46-47 bandında, kimi yerlerde 50 bandında olduğunu görüyoruz” dedi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in politika faizindeki indirimlerin POS oranlarına da yansıyacağı tarafındaki açıklamasını hatırlatan İlker Önel, “Böyle bir indirim görmediğimiz üzere son faiz indiriminden sonra POS kurullarının yüzde 1-2 arttığını ve şu anda farklı kredi kartlarında yüzde 3,75’ler civarında seyrettiğini görüyoruz. Bankaların kaynak kullanım maliyeti yüzde 1,82’lere gerilemişken, TCMB’den borçlanma oranları düşerken bizim ticari kredi maliyetlerimiz, POS kurullarımız neden düşmüyor?” diye konuştu. Birçok bankanın yılın üçüncü çeyreğinde rekor kârlar açıkladığına dikkat çeken Önel, şunları söyledi:

“Fedakârlık tek taraflı olmamalı”

“Reel kesim bırakın yüksek kâr oranları elde etmeyi, üretim ve ticari faaliyetlerini gerçekleştirmekte bile zorlanıyor. Gerçek dalın 2,5 yıldır süren enflasyonla gayret programında zati büyük bir fedakârlıkla çaba ettiğini biliyoruz. Bundan sonraki süreçte bu zorlukların bir nebze de olsa giderilmesi, gerçek dala uygun maliyetlerle finansman imkanı sunulması gerekiyor. Yoksa çabucak hemen tüm bölümlerde önemli oranda işletme kaybetme riskiyle karşı karşıyayız. Bankalar bizim iş ortağımız ancak bu kadar sıkıntı bir vakitte taraflardan yalnızca biri zorlanıyor, öteki taraflar faaliyetlerine olağan bir halde devam ediyorsa, zorlanan taraf olarak bu çelişkiyi lisana getirmemiz gerekiyor. Fedakârlık tek taraflı olmamalı.”

Küçük ve mikro işletmelere “Nefes” gerek

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) üçüncü Nefes Kredisi paketi hakkındaki çalışmalara da değinen İlker Önel, “TOBB Lideri Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu’nun da belirttiği üzere, birinci Nefes Kredi paketi iki günde tükendi. İkinci paketi biz hiç görmedik. Kesinlikle yararlanan işletmeler vardır lakin tabana yayıldığını söyleyemeyiz. Birinci iki pakette orta ve büyük ölçekli firmaların bile Nefes Kredisi kullandığını görüyoruz fakat mikro ve küçük ölçekli işletmelerin bu finansmana daha fazla muhtaçlığı olduğu ortada. O yüzden üçüncü paketin en az 50 milyar TL büyüklüğünde, küçük ve mikro işletmelere daha fazla hissenin ayrıldığı bir paket olması gerektiğini düşünüyoruz” açıklamasında bulundu. 

“2026 kolay bir yıl olmayacak”

Reel kesim firmalarının ayrıyeten yüksek enflasyon, TL’deki bedel kaybı, talepteki azalma üzere pek çok meseleyle çaba ettiğini kaydeden İlker Önel, şöyle devam etti: 

“Enflasyonla gayret programının doğal bir sonucu olarak talep tarafından önemli bir düşünce yaşanıyor. Ciddi manada bir sakinlikle karşı karşıyayız. Girdi maliyetlerindeki artışla birlikte TL’deki bedel kaybı, bilhassa orta malı kullanan üreticileri çok zorluyor. Önümüzdeki devirde tüm bunlara bir de taban fiyat artışı eklenecek ki sayı ne olursa olsun her iki tarafın da memnun olmayacağı bir sonuçla karşılaşacağımız kesin. Zira hem hane halkının alım gücü çok düştü, hem de gerçek dalın öz kaynakları tükenme noktasına geldi. Hasebiyle 2026’nın da gerçek kesim için kolay bir yıl olmayacağını düşünüyorum.”

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı