Her 10 hastadan 1’inde erken yaşta görülüyor!
Günümüzde çoğumuzun yakındığı ‘unutkanlık’ bilhassa ileri yaşın doğal bir sonucu olarak düşünülse de aslında demansın, bir öbür deyişle bunamanın birinci sinyallerinden biri olabiliyor! Yaşam müddetinin uzamasıyla birlikte demans dünya çapında giderek artan süratle yaygınlaşıyor. Dünyada her yıl yaklaşık 10 milyon şahsa demans tanısı konulduğu ve 2021 yılında bu sayının 57 milyona yükseldiği belirtiliyor. Acıbadem Bakırköy Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Ayla Sifoğlu, demans sorununda erken teşhis ve tedavinin büyük bir değer taşıdığını belirterek, “Demansın kesin bir tedavisi olmasa da hem hastalara hem de bakımını üstlenen şahıslara takviye olmak için çok şey yapılabilmektedir. Toplumsal hayata katılmak, fizikî ve zihinsel olarak olarak faal olmak demans hastalarının ömür kalitelerini yükseltirken, kimi ilaçlar da hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya ve semptomların yönetilmesine yardımcı olabilmektedir. Bu nedenle, demansın birinci belirtilerinden olan unutkanlık günlük hayatın yoğunluğu yahut ileri yaşın bir sonucu olarak düşünülmemeli, kesinlikle bir tabibe başvurulmalıdır” diyor. Nöroloji Uzmanı Dr. Ayla Sifoğlu demans riskini azaltan 10 teklifini sıraladı, değerli ikazlarda bulundu. Günlük ömrü etkileyecek şiddete ulaşıyor! Demans, günlük ömrü etkileyecek kadar şiddetli hafıza, lisan, sıkıntıları çözme ve öteki düşünme marifetlerinin kaybını söz eden genel bir terim. Vakitle hudut hücrelerini tahrip eden ve beyne ziyan veren bir dizi hastalığın neden olabileceği bir sendrom. Ekseriyetle bilişsel fonksiyonlarda, yani kanıyı sürece yeteneğinde biyolojik yaşlanmanın olağan sonuçlarından beklenenin ötesinde bir bozulmaya yol açıyor. Şuur etkilenmese de bilişsel fonksiyonlardaki bozulmaya ekseriyetle ruh hali, duygusal denetim, davranış yahut motivasyon değişiklikleri eşlik ediyor ve bazen de öncesinde görülüyor. İlk akla gelen Alzheimer olsa da… Demans denildiğinde birinci akla gelen Alzheimer olsa da aslında pek çok demans çeşidi mevcut. Nöroloji Uzmanı Dr. Ayla Sifoğlu, beyni etkileyen çeşitli hastalıklardan ve yaralanmalardan kaynaklanabilen demansın ek sık görülen tiplerini şöyle özetliyor:
- Alzheimer: Demansın yüzde 60-70 üzere yüksek bir oranı Alzheimer kaynaklı oluyor.
- Vasküler demans: Beyinde mikroskobik kanama ve kan damarı tıkanıklığı sonucu gelişiyor ve demansın en yaygın 2’inci sebebini oluşturuyor.
- Lewy cisimcikli demans: Hudut hücreleri içinde olağandışı protein birikmesi nedeniyle ortaya çıkıyor.
- Frontotemporal demans: Beyin ön lobunun dejenerasyonu sebebiyle görülüyor.
- Fiziksel olarak faal olun. Yürüyün, koşun, dans edin, bisiklete binin, bahçede çalışın, mesken işleriyle uğraşın.
- Zihninizi faal tutun. Yeni hobiler edinin, yeni bir lisan öğrenin, söz yahut sayı oyunları oynayın.
- Sosyal olarak etkin kalın. Aileniz, arkadaşlarınız ve etrafınızla sık sık görüşün, sohbet edin.
- Beynin kan sirkülasyonunun hasar görmemesi için diyabet ve obeziteye karşı tedbir alın. Bu hastalıklarınız varsa denetim altında olmasını sağlayın.
- Kalbinizi koruyun ve tansiyonunuzu denetim altında tutun.
- İşitme duyunuzu koruyun. Yüksek sese maruz kalmayın, işitme sorunu yaşıyorsanız, gerekirse işitme aygıtı kullanın.
- Alkol tüketimini sınırlayın, asla sigarı içmeyin ve içilen ortamlarda bulunmayın.
- Depresyon sorunu yaşıyorsanız kesinlikle dayanak alın.
- Kaliteli ve tertipli uyumaya ihtimam gösterin. Uyku apnesi yahut öbür uyku sıkıntıları yaşıyorsanız, tedavi olun.
- Beyin sarsıntısına ve travmatik beyin hasarına karşı beyninizi riske atabilecek aktivitelerden uzak durum.