Gezegenlerdeki yaşanabilir alanları araştıran projeye TÜBİTAK takviyesi
Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Kısmı öğretim üyesi Doç. Dr. Zeynep Çelik Orhan’ın yürütücülüğünü üstlendiği “Yaşanabilir Bölgede Yer Alan Barınak Yıldızların ve Gezegenlerinin Ayrıntılı İncelenmesi ve Hayat İzleri Arayışları” başlıklı proje, TÜBİTAK 1001 Dayanak Programı kapsamında desteklenmeye uygun bulundu. Proje, yaşanabilir gezegenler ve onların barındığı yıldızların evrimsel süreçlerini incelemeyi hedefliyor.
Proje takımını makamında ağırlayarak tebrik eden Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Üniversitemizin nitelikli ve alanında uzman araştırmacıları, bilimin her kısmında literatüre katkı sunmaya devam ediyor. Astronomi ve Uzay Bilimleri Kısmı öğretim üyemiz Doç. Dr. Zeynep Çelik Orhan’ın yaşanabilir gezegenler üzerine gerçekleştirdiği proje TÜBİTAK nezdinde kabul gördü. Hocamızı ve takımını tebrik ediyor, muvaffakiyetlerinin devamını diliyorum” dedi.
Proje hakkında bilgi veren Doç. Dr. Zeynep Çelik Orhan, “Proje kapsamında, gezegenlerin etrafında hayat için gerekli şartları sağlayan ‘yaşanabilir bölge’nin sabit bir alan olmadığı, bilakis yıldızların vakit içindeki evrimleriyle birlikte değişen dinamik bir süreç olduğu ortaya konacak. Araştırmada, yıldız sismolojisi (asterosismoloji) yolları kullanılarak barınak yıldızların kütle, yarıçap ve yaş üzere temel özellikleri yüksek hassaslıkla belirlenecek. Bu datalar ışığında geliştirilecek detaylı yıldız ve gezegen modelleri, gezegenlerin atmosferlerindeki biyoişaret gazlarının (metan, amonyak vb.) kararlılığını, gezegen göçlerini ve yıldız-gezegen etkileşimlerini de kapsayacak” dedi.
Doç. Dr. Çelik Orhan, “Bu çalışma ile birinci sefer, ‘Dinamik Yaşanabilir Bölge (HZ(t))’ kavramı sistematik biçimde ele alınacak ve hayat izleri arayışında literatürdeki modüllü yaklaşımlar bir ortaya getirilerek bütünsel bir çerçeve sunulacak. Projenin sonuçları, sırf astrobiyolojiye değil, birebir vakitte Güneş dışı gezegenlerin gelecekteki müşahedelerine de kıymetli katkılar sağlayacak” dedi.
Doç. Dr. Zeynep Çelik Orhan’ın yürütücülüğünü yaptığı projede; Dr. Fatma Öztürk Kırbay ve Dr. Cenk Kayhan araştırmacı olarak misyon alıyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı