Dikkat! ‘Dijital dostunuz’ yalnızlık ve depresyona sürükleyebilir!

Son yıllarda ismini sıkça duyduğumuz yapay zeka, sırf teknoloji gündemini değil, psikoloji dünyasını da derinden etkiliyor. Akıllı algoritmalar, sohbet robotları, hatta terapist misyonunu üstlenen yapay zeka takviyeli uygulamalar insan zihniyle karmaşık bir dansa tutuşmuş durumda... Günümüzde yapay zeka ile dertleşenlerin sayısının süratle arttığını, halbuki bu dertleşmenin bilinmeyen tehlikeler içerebildiğini belirten Acıbadem Ataşehir Hastanesi’nden Uzman Psikolog Meysenaz Koser “Sosyal medya algoritmalarının bizim ne istediğimizi bizden evvel bilmesi, hislerimize yanıt veren sanal asistanlar ve ‘terapi botları’ günümüzde sıradanlaştı. Birtakım kullanıcılar, yapay zeka ile kurdukları etkileşimi bir ‘dijital dostluk’ olarak tanımlıyor. Hatta yalnızlık hissini azalttığını söyleyenlerin sayısı hiç de az değil. Lakin bu durum iki ucu keskin bir bıçak. Vakitle yalnızlaşmadan depresyona dek bir çok tehlikeye neden olabilir” diyor. Uzman Psikolog Meysenaz Koser, yapay zekayla dertleşirken dikkat edilmesi gereken 7 ihtarını sıraladı, ‘dijital dost’unuzla duygusal dertleşmelerinizde bâtın tehlikeleri anlattı, kıymetli ihtarlar ve tekliflerde bulundu. 

Yapay zekanın karşılıkları derin ruhsal takviye yerine geçmez. Terapi yahut ruhsal yardım sadece insanla yapılır. Zeka modelinin tavsiyeleri yüzeysel ya da genelleyici olabilir. Yapay zeka sorularınıza istediğiniz uzunlukta ve detaylarla cevap verse de sizin yaşadığınız tecrübenin manasını tam olarak kavrayamaz. 

Her bireyin ruhsal deneyimi eşsiz ve derinliklidir, bu derinliğin tamamı algoritmalarla kapsanamaz. Yapay zeka duyguları anlayabilir fakat hissetmez, gerçek empati kuramaz. Sizi destekleyici görünse de, bu bir programlanmış karşılıktır, içtenlik değil. Unutmayın, hisleriniz ‘analiz edilecek veri’ değil, sizin yaşanmışlıklarınız ve ruhunuzun derinliklerinde hissettiklerinizdir. 

Uzman Psikolog Meysenaz Koser “İnsan ruhu canlı bağlarla düzgünleşir; yüz yüze temas, jest, ses tonu, göz teması üzere. Yapay zeka ile kurulan bağlar tek taraflı ve yapaydır. Kişi, yapay zekayla geçirdiği vaktin tatmin edici olduğunu düşünerek gerçek insan münasebetlerinden uzaklaşabilir. Toplumsal bağlar zayıflayıp, aile, arkadaş ya da iş etrafındaki etkileşimlerde azalma yaşanabilir” diyor.

Sadece yapay zekaya keder anlatmak, alışkanlık haline gelirse toplumsal kaçınmayı ve yalnızlığı artırabilir. Meğer beşerlerle bağ kurmak hala ruh sıhhatinin temelidir. Üstelik yapay zeka ile kurulan münasebette geri bildirimlerin her vakit olumlu ve kabul edici olması, kişiyi gerçek dünyadaki olağan çatışmalara karşı savunmasız bırakabilir. Gerçek hayattaki reddedilmeler daha ağır hissedilebilir.

Yapay zekaya anlattıklarınızla süreksiz bir rahatlama hissedebilirsiniz. Lakin asıl muhtaçlık duyduğunuz şey, karşılıklı, anlayan bir şuurdur. Unutmayalım; yapay zeka bir araçtır. İnsan olmak, hisleri hissetmek ve paylaşmakla ilgilidir. 

‘Dijital dost’unuzla kendi hislerinizi paylaşırken kişisel data güvenliğine dikkat edin. Anlattığınız her şey gelecekte işlenebilecek bir datadır. Öte yandan, yapay zeka ile geçirilen çok müddet, kişinin mesleği, eğitimi ya da şahsî gelişimi için ayırabileceği vakti azaltabilir.

Uzman Psikolog Meysenaz Koser ”Kişi vakitle yapay zekaya duygusal olarak bağımlı hale gelebilir. Bu da teknolojiden kopamama ve yalnız kaldığında çok gerilim hissetme üzere sonuçlar doğurabilir. Ayrıyeten vakitle ortaya çıkabilen ‘beni anlayan tek şey bir makine’ niyeti, kişiyi yalnızlık ve depresyona sürükleyebilir” diyor.

 

 

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı